Goud behoort al eeuwenlang tot de meest geliefde edelmetalen die we kennen. Niet alleen de kleur en de bijzondere glans trekt ons in goud aan. Goud is, zoals u ongetwijfeld weet, ook één van de meest kostbare edelmetalen die er zijn. Hoewel de goudprijs schommelt behoudt goud altijd zijn waarde. Hierdoor is het niet alleen geliefd in bijvoorbeeld sieraden of gebruik in voorwerpen, maar ook als beleggingsmiddel. Goud testen is dus belangrijk om onder andere te weten of u daadwerkelijk met echt goud van doen heeft.
Over goud valt veel te vertellen. Zo bestaat er niet slechts één soort goud. Iedereen kent het karakteristieke geelgekleurde goud, maar daarnaast kennen we ook:
- Rood goud
- Wit goud
- Paars goud
Aangezien goud in zijn puurste vorm een relatief zacht metaal is, wordt dit vrijwel altijd bewerkt om het harder te maken. Dit “harder maken” gebeurt door het goud als het ware te mengen met een ander (edel)metaal. Dit noemen we in vaktermen een “legering”, ook wel alliage genoemd. Geelgoud is een legering van goud, zilver en koper, waarbij er meer zilver dan koper is toegevoegd. Bij rood goud bestaat de legering uit ditzelfde mengsel, maar dan met een hoger gehalte aan koper dan aan zilver. Bij witgoud bestaat de legering uit goud en palladium, waarbij aangetekend dat witgoud meer zilver van kleur is dan wit.
Tot slot hebben we nog het paarse goud. Dit type goud bestaat uit een legering van goud en aluminium. Paars goud is het hardst, vergelijkbaar met de hardheid van edelstenen, heeft het als nadeel dat het na het “mengen” van de twee metalen niet tot nauwelijks nog te bewerken is. De kleur is echter zeer bijzonder te noemen en een sieraad van paars goud is met recht een uniek sieraad te noemen.
Karaat goud
Kleur is slechts één aspect van goud. Veel belangrijker eigenlijk is om te weten met welk karaat goud u van doen heeft. Gelukkig kunt u zelf heel eenvoudig goud testen. Vanzelfsprekend kunt u goud testen op echtheid. Deze manier van goud testen geeft u echter alleen zekerheid over de echtheid ervan. Stel dat u na deze test te maken heeft met goud, dan weet u in feite alleen dat u met dit geliefde edelmetaal te maken heeft. U weet namelijk nog niets over de waarde van dit goud. Het karaat in goud bepaalt namelijk de waarde van goud.
Karaat is een meeteenheid, een maatstaf die aangeeft hoeveel “fijngoud” er in een gouden voorwerp of sieraad is verwerkt.. Het goud, zoals dit in de natuur wordt gevonden en gedolven, is echter niet het goud in zijn meest natuurlijke vorm. Deze zogenaamde “zuiverheid” van goud bedraagt in de meeste gevallen 85 tot 95 %. Bewerking van dit natuurlijke goud is nodig om tot goud in zijn puurste en meest zuivere vorm te komen.
We kennen verschillende karaten goud, te weten:
- 10 karaat goud: Dit goud bevat 41,7% fijngoud en wordt aangeduid met het getal 417.
- 14 karaat goud: Dit goud bestaat voor 58,5% uit zuiver goud. Dit goud wordt aangeduid met het getal 585.
- 18 karaat goud: Dit goud bestaat voor 75,0% uit zuiver goud. Dit goud wordt aangeduid met het getal 750.
- 20 karaat: Dit goud bestaat uit 83,3% fijngoud en wordt aangeduid met het getal 833.
- 21,6 karaat: Dit goud bestaat uit 90,0% fijngoud en wordt aangeduid met het getal 900.
- 22 karaat: Dit goud bestaat voor 91,6% uit zuiver goud en wordt aangeduid met het getal 916.
- 24 karaat goud: Goud in zijn meest pure en zuiverste vorm. 24 Karaat goud bestaat uit 99,99% uit fijngoud en wordt aangeduid met het getal 999.
Naast bovengenoemde karaten kunt u in de praktijk ook te maken krijgen met onder andere 8, 9 -en lager karaat goud. Het karaat goud, genoemd in de opsomming, is echter het meest gebruikte karaat goud en derhalve zult u hier in de dagelijkse praktijk het meest mee te maken hebben/krijgen. Wat karaat betreft kunt u de regel aanhouden dat hoe hoger het karaat goud, hoe waardevoller (duurder) het goud is.
U ziet dan ook direct het belang in van goud testen. Goud testen stelt u namelijk in staat om de juiste waarde toe te kennen aan goud. Weten met welk karaat goud u te maken heeft is essentieel voor uw bedrijfsvoering. U koopt of verkoopt dan immers altijd tegen de juiste prijs. Vertrouwen is een heel belangrijke factor als het gaat om het kopen of verkopen van goud. Het maakt hierbij niet uit of het om gouden voorwerpen of sieraden gaat. Ook maakt het hierbij niet uit of u nu de particuliere of de zakelijke klant (of wellicht beide) bedient. Vertrouwen is een groot goed. Door goud zelf te testen kunt u staven wat u zegt en bent u inderdaad voor uw klanten die vertrouwde en kundige persoon.
Zelf goud testen, hoe werkt het?
Zoals gezegd is goud testen in de basis vrij eenvoudig. U heeft bijvoorbeeld geen grote ruimte nodig en ook komt er geen machine aan te pas. Wat u wel nodig hebt, naast natuurlijk het te testen voorwerp of artikel, voor het goud testen is het volgende:
- een toetssteen
- toetswater (verschillende soorten)
- schone werkruimte
- goede verlichting
Levabe Toetswater Goud & Zilver + Toetssteen + 9K EN 23,8K TESTER - en Schoonmaak neutralizer - Koningswater Goud tester
We beginnen met de toetssteen. Goud testen met behulp van een toetssteen gebeurt al vele honderden jaren. De toetssteen moet aan een aantal belangrijke voorwaarden voldoen. De belangrijkste zijn dat de toetssteen bestand moet zijn tegen de testvloeistof (ook wel toetswater genoemd). Dit toetswater bevat zuren en de toetssteen moet hier tegen kunnen om het juiste resultaat te verkrijgen. De tweede belangrijke voorwaarde is dat de toetssteen hard moet zijn, omdat er met goud een kras op gemaakt moet kunnen worden. Een toetssteen is vaak gemaakt van lydiet dat genoemde eigenschappen in zich heeft. Andere eigenschappen van een toetssteen zijn dat deze zwart (mat) van kleur moet zijn en dat het oppervlak glad moet zijn (niet poreus!).
Toetswater is niets anders dan een testvloeistof dat je tijdens goud testen nodig hebt om het karaat goud te bepalen. Het is een vloeistof die onder meer salpeterzuur bevat. Overbodig te zeggen dat u voorzichtig om moet gaan met deze testvloeistof. Omdat goud ook wel de “koning der metalen” genoemd wordt komt u toetswater ook wel tegen onder de naam koningswater. Voor goud testen heeft u verschillende flesjes koningswater nodig. Dit omdat de verschillende karaten goud niet met één universele testvloeistof zijn aan te tonen, maar elk karaat goud vraagt om een eigen specifieke testvloeistof.
Het testen van goud laat zich het beste uitleggen door middel van een voorbeeld.
In onderstaand voorbeeld laten we stap voor stap zien hoe u het karaat goud van een, in dit geval, 14 karaat gouden ring bepaalt:
Goud-test-materialen
Materialen die u nodig heeft voor goud testen: toetssteen en toetswater.
twee ringen
De te testen ringen. De ring links op de foto is een 14 karaat gouden ring. De ring rechts op de foto is een namaak gouden ring.
Goudmerk-karaat
Goud testen begint met een visuele inspectie van het goud. De linker ring is gemerkt met het getal 585. U weet inmiddels dat dit getal aangeeft dat het om 14 karaat goud gaat.
Gouden ring kras toetssteen
Maak nu een duidelijke streep op de steen door met een onopvallende kant van de ring een kras te maken. Voor de duidelijkheid en volledigheid, we testen eerst de linker (echte ring).
10 karaat toetswater
Druppel een kleine hoeveelheid toetswater op de gemaakte streep. Begin in dit geval met het laagste karaat(10) toetswater.
Toetswater-op-toetssteen
Wat opvalt is dat er geen enkele reactie plaats heeft gevonden. Het goud lost niet op onder de druppel. Dit betekent dat u te maken heeft met goud van een hoger karaat. Verwijder de druppel toetswater om verder te testen.
14 karaat Toetswater op toetssteen
Vervolgens druppelt u een kleine hoeveelheid 14 karaat toetswater op de eerder gemaakte streep. Nu komt het op een klein moment geduld aan om te zien of dit karaat toetswater wel reactie geeft.
14 karaat Toetswater op toetsstreep
U ziet dat ook 14 karaat toetswater geen reactie geeft. De streep blijft staan en dit houdt in dat u met 14 karaat goud of hoger te maken heeft. Uiteraard wilt u zekerheid, vandaar dat we verder gaan met testen.
18 karaat Toetswater op toetssteen
Druppel een kleine hoeveelheid toetswater 18 karaat op de gemaakte streep en wacht wederom af of er een reactie plaats vindt.
18 karaat Toetswater op toetsstreep
Binnen enkele seconden verdwijnt (lost op) het goud onder de druppel toetswater van 18 karaat. Het goudgehalte is dus beneden 18 karaat, want 18 karaat vloeistof lost het goud op. Bij 14 karaat bleef de streep nog staan, dus is de conclusie dat de ring 14 karaat goud is.
resultaat 18 karaat toetswater
Op deze foto is goed te zien dat toetswater van een hoger karaat dan het te testen voorwerp of sieraad het goud oplost.
Nep-goud-toetsstreep
Nu testen we de namaak gouden ring. Ook hier beginnen we met het krassen van een streep op de toetssteen.
Nep-goud-toetswater
Druppel een kleine hoeveelheid toetswater 10 karaat op de gemaakte streep.
Nep-goud-toetswater-resultaat
U ziet dat de druppel 10 karaat toetswater het materiaal direct oplost. Dit betekent dat het materiaal 10 karaat goud of minder is. Het kan ook inhouden dat u, zoals in dit geval, te maken heeft met namaak goud.
Goud testen met behulp van een magneet
U kunt ook goud testen op echtheid. Met andere woorden, heeft u wel met goud te maken of valt het goud dat voor u ligt in de categorie namaak goud. Deze simpele test geeft direct uitsluitsel en voorkomt dat u de methode met toetswater moet gebruiken. Als blijkt dat u met echt goud te maken heeft, dan is het uiteraard raadzaam om de methode als hierboven beschreven te gebruiken. Immers, dan is het van belang om het karaat goud te bepalen om zo de juiste waarde ervan te bepalen.
Goud is niet magnetisch en dus volstaat een eenvoudige test met een magneet. Kies hierbij niet zomaar voor een magneet, maar juist voor een heel sterke. Een sterke magneet, bijvoorbeeld een neodymium magneet, is simpelweg betrouwbaarder. Neomydium magneten worden ook wel “super mageneten” genoemd en dit geeft wel aan hoe sterk de magnetische kracht van dit zeldzame aardmetaal is.
Super sterke magneten - 12 x 2 mm (10-stuks) - Rond - Neodymium - Koelkast magneten - Whiteboard magneten - Corsage – Klein - Ronde - 12x2mm
Verguld goud testen
Omdat goud kostbaar is bestaan veel voorwerpen en/of sieraden niet uit goud alleen. Het komt vaak voor dat goud niet het overheersende metaal is in een voorwerp of sieraad. De basis bestaat in deze gevallen uit een andere metaalsoort en dit is vervolgens met een (dun) gouden laagje omhuld. Dit noemen we “verguld goud”. Vanzelfsprekend is het belangrijk om bij goud testen te weten of u te maken heeft met verguld goud of met een volledig uit goud bestaand voorwerp of sieraad. Alles draait immers om het bepalen van de juiste waarde.
Voor het testen van verguld goud kunt u gebruik maken van de methode met het toetswater. U zult echter eerst moeten weten of u wel met verguld goud te maken heeft. U kunt hier op verschillende manieren achter komen:
- onderwerp het object aan een uitgebreide visuele inspectie. Let hierbij op keurtekens en keurmerken.
- Indien mogelijk: knip of breek het gouden voorwerp, zodat u ook de binnenkant kunt testen.
Als u geen keurmerken op het voorwerp kunt ontdekken en knippen of breken niet tot de mogelijkheden behoort, dan kunt het voorwerp wellicht invijlen. Op deze manier kunt u, wederom met behulp van de toetswater methode, het goud testen.
Keurmerken en keurtekens van goud
Er zijn verschillende keurtekens en keurmerken van goud. De verschillende goud keurmerken en goud keurtekens kennen helpt u bij het goud testen.
Onderstaande figuur geeft de Nederlandse goud keurtekens weer.
In Nederland kennen we verschillende zogenaamde “waarborgkantoren”. Deze waarborgkantoren mogen goud keuren en dit een keurteken geven. Onderstaande afbeelding laat de verschillende keurtekens van deze waarborgkantoren zien:
Als u goed kijkt naar de afbeelding betreffende platina en goud, dan ziet u links van de leeuwenkop een letter staan. Deze letter verwijst naar het betreffende waarborgkantoor dat het keurteken heeft afgegeven. Tot aan het jaar 1988 waren er de volgende waarborgkantoren:
Amsterdam
Utrecht
Den Haag
Rotterdam
Groningen
Leeuwarden
Zwolle
Arnhem
Breda
Den Bosch
Middelburg
Schoonhoven
Maastricht
Roermond
Alkmaar
Roosendaal
Tegenwoordig zijn er nog slechts een viertal waarborgkantoren overgebleven, te weten:
R – Gouda
M – Gouda, vestiging Schoonhoven
J – Joure
X – Joure, vestiging Pforzheim (D)
Ons land is lid van de Internationale Waarborgconventie van Wenen. De Internationale Waarborgconventie van Wenen is niets anders dan een overeenkomst tussen een aantal landen die betrekking heeft op de onderlinge handel in voorwerpen die gemaakt zijn van edelmetaal. Elk land dat lid is van deze conventie mogen een CCM keurteken afslaan. CCM staat hierbij voor “Common Control Marks” en afslaan betekent in dit geval het afdrukken van het keurteken in het betreffende voorwerp of sieraad. Keurtekens van de conventie zijn:
Naast deze keurtekens is het ook nog heel goed mogelijk dat u tijdens goud testen te maken krijgt met “verantwoordelijkheidstekens”. Deze verantwoordelijkheidstekens worden ook wel meestertekens of invoertekens genoemd. Deze tekens zijn verplicht als het gaat om nieuwe voorwerpen van edelmetaal die op de Nederlandse markt worden verhandeld. Elk verantwoordelijkheidsteken is geregistreerd bij het waarborgkantoor. Dit is dan ook het aangewezen adres als u meer informatie zoekt over deze keurtekens. Ook is het voor u het juiste adres om een meesterteken aan te vragen in het geval u een nieuw van edelmetaal gemaakt voorwerp in Nederland wil verkopen.
U ziet dat enige kennis van keurtekens en keurmerken u veel kan vertellen over het goud. Goud testen begint dan ook altijd met een grondige visuele inspectie van een gouden voorwerp of sieraard. Ook bij het visueel goud testen is het juiste gereedschap onmisbaar. Een loep, al dan niet met verlichting, is dan ook een absolute must bij het inspecteren van goud.
Juweliersloep, 40x25, met LED verlichting
Overige methoden voor het testen van goud
Naast de hierboven genoemde methode van goud testen zijn er nog een aantal manieren van goud testen.
Zo is er de bijttest. Dit is een test om te bepalen of je überhaupt met goud te maken hebt, maar behoort zeker niet tot de meest betrouwbare tests die er zijn. In tegendeel! Goud in zijn zuiverste vorm is een relatief zacht metaal. Bijten in goud zou dan ook bijtsporen moeten achterlaten op het goud. Maar als je weet dat ook lood een zacht metaal is, dan behoeft de betrouwbaarheid van deze manier van goud testen vast en zeker geen nadere toelichting. Laat staan dat uw gebit hiermee geholpen wordt, maar dit geheel terzijde.
Goud testen kunt u ook doen door het berekenen van de dichtheid van goud. Aangezien ook deze test niet tot de meest betrouwbare tests wordt gerekend volstaan we hier door alleen melding te maken van het feit dat het berekenen van de dichtheid een manier is om goud te testen. Daarnaast is enige wiskundige aanleg een pré als u deze methode wilt toepassen.
Een laatste manier van goud testen die we u onder de aandacht willen brengen is de zogenaamde “keramische plaat test”. Deze test is alleen geschikt om aan te tonen of u met echt of met namaak goud te maken heeft. Voor deze specifieke test heeft u alleen een keramieken bord (zonder glazuurlaag) nodig. Kras met een gouden voorwerp of sieraad een streepje op het bord. Wanneer dit streepje zwart wordt, dan is de conclusie dat u met namaak goud te doen heeft. Wanneer dit streepje goudkleurig is/wordt, dan heeft u echt goud voor u liggen. Let er bij deze test wel op dat u het gouden voorwerp kunt beschadigen.
Goud testen, wat levert het op?
Alles draait bij het testen van goud om de waarde ervan. Als u dus eenmaal weet of u met echt goud te maken heeft en ook weet met welk karaat goud, dan is het de hoogste tijd om hier een prijskaartje aan te hangen. De goudprijs schommelt en dit heeft uiteraard gevolgen voor de waarde ervan. Het berekenen van de goudprijs is geen ingewikkelde materie. Er zijn verschillende online tools te vinden die u hierbij van dienst kunnen zijn. Drie zaken zijn belangrijk bij deze berekening en dat zijn:
- weten welk karaat goud het betreft
- het gewicht van het goud
- Actuele prijs van goud
De waarde laat zich eenvoudig berekenen door het gewicht van goud te vermenigvuldigen met de prijs die hoort bij het betreffende karaat goud. De actuele prijs van goud kunt u eenvoudig online vinden. Het is belangrijk om de dagelijkse goudkoers te volgen en deze te gebruiken bij uw berekeningen. Het zal niet de eerste keer zijn dat iemand veel geld verliest door te rekenen met een goudkoers die niet actueel is.
Conclusie
Goud is niet zo maar goud, dat moge u inmiddels duidelijk zijn. Het is een breed begrip en alleen de juiste kennis van goud, goud testen, keurtekens, karaat en wat al niet meer zij, stelt u in staat om de koning der metalen op de juiste waarde te schatten. Goud testen is niet moeilijk. Goud testen heeft echter wel de juiste tijd en aandacht van u nodig om tot een betrouwbaar resultaat te komen. Geeft u dit goud testen deze tijd en aandacht, dan weet u dat u met betrekking tot inkoop en verkoop van goud altijd goed zit. Maak bij het testen van goud altijd gebruik van professioneel gereedschap, want ook dit verhoogt de betrouwbaarheid van de uitkomst van de test. En, zoals gezegd, vergroot het gebruik van professionele tools ook uw betrouwbaarheid en geloofwaardigheid richting uw klanten.
Gebruikte bronnen:
https://www.dawsongold.nl/encyclopedie/karaat-goud/
https://www.dawsongold.nl/encyclopedie/fijngoud/
www.aljevragen.nl/sk/atoombouw/ATM083.html
www.fajalobiejuwelier.nl/faq/wat-betekent-karaat
https://nl.wikipedia.org/wiki/Basaniet
bgpedelmetaal.nl/schommelingen-de-goud-en-zilverkoers/
https://www.supermagnete.nl/supermagneten-sterke-neodymium-magneten
https://www.dawsongold.nl/werkwijze/filmpje-goud-testen/
www.keurtekens.nl/
https://nl.wikipedia.org/wiki/Goudsmid
nl.wikihow.com/Vaststellen-of-goud-echt-is#
Wat betekend merk stempel Aurea (met ook een driehoek stempel erbij)
Aurea is Latijns voor goud of goudkleurig. Het kan dus lonen om het object nader te inspecteren op gehaltetekens, of het object te (laten) testen.